|
| |
|
| |
|
|
|
Opgepoetst | 19-10-2019
WHO maakt zich grote zorgen over vetzucht
Eind november verscheen een nieuwe tussenversie van het WHO-rapport Integrated prevention of noncommunicable diseases. Daarin roept de wereldgezondheidsorganisatie op om maatregelen te nemen tegen de vooral in ontwikkelingslanden om zich heen grijpende vetzuchtepidemie. Gaat dit rapport daar wat aan doen?
Hans Dagevos van het Landbouw-Economisch Instituut
"Neem nou de laatste conclusie van dit rapport. 'Het uitvoeren van deze strategie kan leiden tot een van de grootste verbetering van de collectieve gezondheid die we ooit hebben gezien', staat er. Dat klinkt goed, maar als je het rapport hebt gelezen blijf je zitten met de vraag: hoe dan? Want dat is het manco van dit rapport.
Begrijp me goed, het is belangrijk dat er zo'n stuk op tafel ligt. Overgewicht is een enorm probleem, ook in de ontwikkelingslanden. Coca-Cola en McDonald's hebben de wereld veroverd. In China, in de sloppenwijken van Rio, overal in de wereld is de fastfood-cultuur doorgedrongen, met alle kwalijke gevolgen van dien. Het is hoog tijd dat daar iets aan gebeurt, en dit WHO-rapport wordt zeker een klassiek beleidsstuk.
Maar als je het leest, valt het tegen. De spanning is zoek. Het rapport beschrijft de situatie, maar analyseert niet. Er is geen analyse van de krachten waardoor mensen wereldwijd steeds ongezonder gaan eten, of een analyse van de tegenkrachten die de andere kant op werken.
Uit zo'n analyse kun je opmaken wat je kunt doen. Waar moet je als overheid tegen ingaan, wat moet je juist versterken. Nu blijft het rapport hangen in algemeenheden.
Dat gemis aan diepte is juist fnuikend omdat het rapport tegen de stroom ingaat. De fastfood-cultuur heeft zich in korte tijd diepgeworteld in de lifestyle van grote groepen. Voor miljoenen kinderen in Mexico City is een blikje cola iets bijzonders gaan representeren. Waarom? Hoe?
Het WHO-rapport praat over het marketingapparaat van ondernemingen, die miljoenen aan hun campagnes besteden. Terecht natuurlijk, maar er is meer aan de hand. Er zit iets verleidelijks in de wereldomvattende eetcultuur van McDonald's, en dat vind je niet terug in dit rapport.
Nog zoiets. Het rapport legt er de nadruk op dat overheid, maatschappelijke groepen, consumenten en voedingsindustrie moeten samenwerken om het voedingspatroon te veranderen. Die corporatieve aanpak is weliswaar de juiste, maar het rapport gaat ervan uit dat de partijen gelijkwaardig zijn aan elkaar. En dat is natuurlijk niet zo.
De industrie heeft het primaat, de overheid heeft weinig in de melk te brokkelen en de consumenten staan heus niet aan de poorten van de voedingsgiganten te rammelen omdat ze zonodig gezonder voedsel willen. Ergo: zonder samenwerking met de industrie komt er wat dit betreft niks van de grond. Dat had er wel wat nadrukkelijker in mogen zitten, vind ik.
Maar nogmaals, het is goed dat er aandacht voor is. We realiseren het ons misschien niet, maar overgewicht is inmiddels net zo'n groot probleem geworden als ondervoeding."
Weekblad voor Wageningen UR, 18 december 2003.