|
| |
|
| |
|
|
|
Opgepoetst | 6-9-2019
Verwacht niet teveel van nutrigenomics
In het geval van prof. Michael Muller kwam de berg naar Mohammed. De redactie van de prestigieuze Nature Review Genetics vroeg de Wageningse hoogleraar om een artikel te schrijven over de stand van zaken en de toekomstperspectieven in de nutrigenomics, [Link] de wetenschap die de effecten van voeding op moleculair niveau bestudeert.
Het is uiteindelijk een opiniestuk geworden. "De tijd is nog niet rijp voor overzichtsartikelen", verklaart Muller. "In het stuk geven dr Sander Kersten en ik vooral onze persoonlijke mening die is gebaseerd op de ervaring die we binnen ons eigen onderzoek hebben opgedaan. We hebben geprobeerd te schetsen wat voor onderzoek er de komende vijf jaar volgens ons zou moeten gebeuren."
Volgens de Wageningers zijn de verwachtingen rond nutrigenomics te hoog gespannen. "Mensen hebben het idee dat we over een paar jaar met een genetische chip bij Albert Heijn naar binnen lopen, die ons vertelt wat we wel en niet mogen kopen. Maar dat is echt science-fiction. En misschien komt het nooit zo ver."
Het idee achter het persoonlijke voedingsadvies, dat is gebaseerd op je genen, komt uit de farmacie, stelt Muller. "Bedrijven investeren miljarden in de ontwikkeling van medicijnen. Soms blijkt dan dat die bij een hele kleine groep schadelijke bijwerkingen veroorzaken, omdat het lichaam van die personen de actieve stof anders afbreekt. Het medicijn moet dan van de markt."
Farmacologen werken aan genetische tests die dat moeten voorkomen en voorspellen hoe een persoon op een medicijn reageert. "Bij sommige medicijnen kan dat al", zegt Muller. "Bij medicijnen heb je 1 actieve stof met een krachtig effect. Maar in voedingsmiddelen zit een groot aantal stoffen, die ook nog eens een minder uitgesproken werking hebben dan farmacologische stoffen. Voeding kan mensen gezond of ziek maken, maar dat gebeurt op de langere termijn, terwijl geneesmiddelen direct werken."
Daar komt dan nog bij dat er in het voedingsonderzoek minder geld omgaat dan in de farmacie. De voedingssector is behoudend en de subsidiegevers zijn pas sinds kort overtuigd geraakt van het nut van fundamenteel voedingsonderzoek op het gebied van de genomics. De middelen zijn daarom beperkt.
Het nutrigenomicsonderzoek is niet op zoek naar welk dieet het beste bij welke genen past. Omdat de genetische variatie enorm is, is dat doel te ambitieus. In plaats daarvan richten de onderzoekers zich op het vinden van merkers, die vertellen wanneer een lichaam van een gezonde staat overgaat in een ongezonde toestand.
"We richten ons op dit moment vooral op de schadelijke gevolgen van ernstig overgewicht of obesitas", zegt Muller. "Die vatten we samen met de term 'metabool syndroom'. We willen toe naar een nutrigenomics die ons kan vertellen wanneer 'dik' 'te dik' wordt."
Weekblad voor Wageningen UR, 20 maart 2003.