|
| |
|
| |
|
|
|
Opgepoetst | 13-5-2019
Profiel | NWO
Aantal werknemers 240
Jaaromzet 750 miljoen gulden
Locatie Laan van Nieuw Oost Indie 131, Den Haag.
URL nwo.nl
Rechtsvorm stichting
Taakveld De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) is vlak na de Tweede Wereldoorlog opgericht om de Nederlandse natuurkunde op een hoger niveau te brengen. Daarna is het taakveld van de stichting zich gaan uitbreiden naar alle takken van wetenschap. NWO financiert inmiddels vierduizend excellente wetenschappelijke onderzoekers.
Toekomst NWO honoreert niet alleen ingediende onderzoeksvoorstellen, maar ontwikkelt ook programma's voor maatschappelijk belangrijke issues. Deels is dat omdat de politiek wat te zeggen wil hebben over de miljoenenfondsen van de NWO. Nu valt eenderde van de onderzoeken in die laatste categorie. Straks is dat de helft.
Uitdaging Geld is een continu probleem. Het soort onderzoek dat NWO betaalt, werpt pas op termijn vruchten af. Dat maakt dat politici en beleidsmakers moeilijk kunnen scoren met steun aan het NWO.
Relatie met Wageningen UR NWO bekostigt ongeveer tweehonderd onderzoekers binnen Wageningen UR. Vooral het departement Plantenwetenschappen scoort goed; dit is goed voor bijna eenderde van de NWO-onderzoekers in het Wageningse. Op de tweede plaats komt het departement Agrotechnologie en voedingswetenschappen.
Tot voor enkele jaren betaalde de stichting vooral zuiver wetenschappelijke onderzoekers, en honoreerde ze de voorstellen die de wetenschap het meest vooruit zouden moeten helpen. Binnen NWO voltrekt zich echter een verschuiving in de richting van prioriteitsprogramma's. Daarin moeten onderzoekers zich bezighouden met speciale onderwerpen, waarvan de politiek en de samenleving vinden dat die belangrijk zijn. In het wetenschapsgebied van de Aard- en levenswetenschappen loopt bijvoorbeeld het NWO-programma 'Grenzen aan welzijn en dierlijke productie'. In dat programma bestuderen onderzoekers stress bij landbouwdieren en manieren om die te verminderen.
Niet iedereen is gerust op de politisering van de NWO. Volgens de critici werkt die een opportunistische wetenschap in de hand, die knipmessend de publieke opinie van dienst is, maar vergeet om consistent wetenschappelijke kennis op te bouwen.
De NWO verdedigt zich tegen de kritiek door te wijzen op de criteria om speciale projecten van de grond te krijgen. Die zijn net zo streng als voor de individuele projecten. In beide gevallen beoordelen diverse sleutelfiguren uit de wetenschap, die op verzoek van de NWO in commissies zitting hebben, de voorstellen. Daarnaast, zeggen voorstanders van de speciale programma's, gaat het natuurlijk wel om belastinggelden. Het is niet meer dan redelijk dat die worden besteed op een manier waar de samenleving achter staat.
De impact die NWO heeft op de Nederlandse - en dus ook de Wageningse - wetenschapsbeoefening neemt toe. Dat vloeit rechtstreeks voort uit het verminderen van de eerste geldstroom. Universiteiten ontvangen steeds minder geld van de ministeries en steeds meer van semi-overheidsorganisaties als NWO. Landelijk is de eerste geldstroom ongeveer 2,3 miljard gulden. De tweede geldstroom, die vooral van NWO komt, bedraagt al 1 miljard.
Waarschijnlijk zal in de nabije toekomst de tweede geldstroom verder groeien ten koste van de eerste. In Wageningen nam tussen 1998 en 2000 de tweede geldstroom bijvoorbeeld met bijna dertig procent toe.
De belangrijkste geldschieter van de NWO is het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen.
De helft van de onderzoekers die met NWO-geld zijn aangesteld zitten op onderzoeksinstituten als de DLO's of TNO. Zolang een universitair hoogleraar zich met het project verbindt, is dat geen bezwaar.
Weekblad voor Wageningen UR, 5 april 2001.