Deze website gebruikt cookies. Als je wilt weten wat dat zijn, en wat voor consequenties dat heeft, klik dan hier. Als je niets van die cookies moet hebben, klik dan hier.

Opgepoetst | 26-11-2018

Plant in een klap meervoudig resistent

Met een enkele genetische ingreep planten resistent maken tegen zoveel virussen als u maar wilt. Het kan, ontdekten Wageningse virologen. In december publiceren ze in de Journal of General Virology gegevens over de technologie die dat mogelijk maakt. RNA-silencing, heet die.

RNA-silencing staat in de belangstelling, zegt dr. Marcel Prins van de leerstoelgroep Virologie van Wageningen Universiteit. 'Onderzoekers die werken aan medische toepassingen van RNA-silencing kregen dit jaar een Nobelprijs. Voor wat er in de plantenwetenschappen gebeurt, is minder interesse. Dat geldt ook voor ons werk. Dat is jammer, want wat wij in dit artikel laten zien is nieuw.'

Het artikel komt voort uit het promotieproject van dr. Etienne Bucher, die in mei 2006 in Wageningen promoveerde. In dat project perfectioneerden Wageningers de methode om via RNA-silencing planten resistent te maken tegen virusziekten.

'RNA-silencing komt van nature in planten voor', zegt Prins. 'Wij gebruiken dat mechanisme in de cel, en versterken het door een nieuw gen in het genoom aan te brengen. Het is een methode met betrekkelijk weinig gevolgen voor de plant.'

RNA-silencing houdt in dit geval in dat de plantencel RNA-strengen van binnenvallende virussen afbreekt. De meeste plantenvirussen hebben erfelijk materiaal dat bestaat uit RNA. Ze planten zich voort door cellen binnen te dringen, hun RNA-strengen in de cel te spuiten, en vervolgens de cel te dwingen het RNA na te maken.

Een sleutelrol in het afbreekmechanisme wordt vervuld door een groter eiwitcomplex dat zich vastmaakt aan RNA-strengen en die afbreekt. Plak je een kopie van een type RNA aan dat eiwit vast, dan herkent het eiwit vervolgens dat bewuste RNA-type als een molecuul dat vernietigd moet worden.

'Wij hebben laten zien dat je meerdere soorten RNA aan dat eiwit kunt plakken', zegt Prins. 'En dat je het genoom van een plant door een nieuw gen zo'n gedresseerd eiwit kunt laten aanmaken dat meerdere virussen afbreekt. Zo kun je met een enkele ingreep een plant voor alle bekende virusziekten resistent maken.'

Bijkomend voordeel van de methode is dat hij bij alle productiegewassen toepasbaar is, en dat het opvallend vaak lukt om planten de gewenste eigenschappen te geven. Dat verklaart de aanzienlijke interesse in de methode, aldus Prins.

De zaadbedrijven die bij het onderzoek waren betrokken, hebben de technologie al gebruikt. Er zijn al gewassen ontwikkeld met meervoudige resistenties dankzij RNA-silencing. De voordelen zijn evident, weet Prins. 'Het gebruik van insecticiden kan aanzienlijk verminderen door deze multi-resistente gewassen. Veel insecten die planten belagen zijn zelf niet gevaarlijk. Het zijn de virussen die ze overbrengen die oogsten kunnen vernietigen.'

Toch zullen de betrokken bedrijven in Europa weinig doen met de nieuwe gewassen. 'Ze zijn bang voor de reactie van de consument', verzucht Prins. 'Ze willen hun vingers er niet aan branden.'

_{Resource, 30 november 2006.}

_{Gemaakt in Kladblok. WordPress is voor mietjes.}