|
| |
|
| |
|
|
|
Opgepoetst | 5-11-2019
Nutrigenomicsgroep onderzoekt PPAR-alfa, een eiwit met een dubbelrol
In levercellen zit het eiwitje PPAR-alfa. Wordt dat eiwit geprikkeld door stoffen, dan stimuleert dat de verbranding van vetzuren door de lever. "Stoffen in de voeding die PPAR-alfa activeren kunnen daarom interessant zijn voor de bestrijding van obesitas", zegt dr Sander Kersten van de leerstoelgroep Humane Voeding van Wageningen Universiteit. "Maar stoffen die het tegenovergestelde doen, en PPAR-alfa uitschakelen, zijn misschien net zo interessant."
Nog niet zo lang geleden was PPAR - een afkorting voor het peroxisome proliferation-activated receptor - een orphan-receptor, een receptor waarvan niet bekend is welke stof je ermee moet interacteren om effect op de cel te hebben.
Inmiddels is bekend dat de receptor het aangrijpingspunt is voor vrije vetzuren die normaliter in kleine hoeveelheden vrijkomen als het lichaam vet afbreekt. Vooral de onverzadigde vetzuren, en dan vooral die uit vis, interacteren graag aan PPAR. Mogelijk verklaart dat de gunstige effecten van visvetzuren op de gezondheid.
Onderzoekers van de Wageningse Nutrigenomicsgroep publiceerden zojuist een overzichtsartikel over de alfavariant van PPAR in Cellular and Molecular Life Sciences. "Je hebt PPAR-alfa in de lever en in de spieren", zegt co-auteur Kersten. "Over PPAR-alfa in de spieren weten we nog niet zoveel. We vermoeden dat hij betrokken is bij de verbranding van vetten door de spieren. In ons artikel hebben we ons vooral gericht op het PPAR-alfa in de lever. Daarover is meer bekend."
Voedingsmiddelen of medicijnen die het PPAR-alfa in de lever prikkelen zijn misschien interessant voor de bestrijding van overgewicht, omdat het de lever vetten uit bloed laat vissen en verbranden. Diezelfde producten kunnen nuttig zijn voor de bestrijding van te veel vetten - eigenlijk: triglyceriden - in het bloed. "Er is een klasse medicijnen die zo werkt", zegt Kersten. "De fenofibraten."
Kersten voegt daar echter aan toe dat er een nadeel kleeft aan het prikkelen van PPAR-alfa. "De lever interpreteert dat als een signaal dat het lichaam vetten aan het afbreken is en dus meer energie nodig heeft. Daardoor gaat het suikers afgeven aan het bloed. Voor gezonde mensen is dat niet gevaarlijk, maar voor mensen met diabetes-2 hebt is het ongewenst."
Diabetes-2 is een door overgewicht veroorzaakte ziekte waarbij de concentratie suikers in het bloed voortdurend te hoog is en het lichaam verleert die suikers nog op te nemen. Mensen met gevorderde diabetes-2 reageren daarom soms slecht op visoliecapsules of vette vis. Ze merken dat ze daardoor meer medicijnen nodig hebben om een normaal bloedsuiker te handhaven.
"We denken dat voor deze groep mensen medicijnen interessant zijn die PPAR-alfa niet prikkelen, maar juist uitschakelen", zegt Kersten. "Dat is de tenminste voorlopige conclusie van een project dat wordt betaald door het Diabetesfonds."
De Nutrigenomicsgroep hoopt de resultaten daarvan binnenkort te publiceren.
Weekblad voor Wageningen UR, 11 maart 2004.