|
|
|
|
Opgepoetst | 1-11-2018
Een lever zonder vetsensor slaat op hol
Proeven met vetgemeste genmuizen laten zien dat een dieet met gezonde vetten de schadelijke gevolgen van overgewicht kan verzachten. Die gezonde vetten remmen waarschijnlijk de constante ontsteking in de lever die automatisch ontstaat als gevolg overgewicht. Sleutelfactor in het complexe proces is een 'vetsensor' in de lever.
De muizen waarmee de Wageningse aio ir. Rinke Stienstra experimenteert bij de leerstoelgroep Humane Voeding, zien eruit als gewone muizen. Maar in hun levercellen ontbreekt het eiwit waarmee de levercellen de aanwezigheid van vetten opmerken. Dat eiwit heet PPAR-alpha. Het is vooral gevoelig voor de gezonde vetzuren uit vis en sommige plantaardige olien. PPAR-alpha zorgt ervoor dat de lever vetten uit de voeding verbrandt.
'Als je deze muizen vetmest, reageren ze anders dan gewone muizen die nog wel PPAR-alpha kunnen aanmaken', zegt Stienstra. 'De lever van de genmuizen gaat vet opslaan en vervolgens ontstekingseiwitten aanmaken. Daardoor wordt de lever zelf kwetsbaarder voor allerlei aandoeningen, maar de gevolgen reiken nog verder. Via het bloed bereiken de ontstekingseiwitten waarschijnlijk ook andere delen van het lichaam.'
In de spieren en het vetweefsel kunnen de ontstekingseiwitten de werking van insuline saboteren, waardoor de opname van glucose gaat haperen en de concentratie glucose in het bloed gevaarlijk hoog kan oplopen.
Het belang van PPAR-alpha bleek ook uit een ander experiment van Stienstra, waarbij hij gewone vetgemeste muizen een synthetische verbinding gaf die PPAR-alpha nog sterker stimuleert dan visvetzuren. Daardoor gingen de levercellen juist minder ontstekingseiwitten aanmaken.
'Hoe beter PPAR-alpha werkt, des te geringer de kans op overgewichtgeinduceerde ontsteking en de ontwikkeling van diabetes-type 2', concludeert de promovendus. 'Dat geldt misschien voor nog meer chronische ziektes die met chronische ontstekingsprocessen en het immuunsysteem te maken hebben.' Volgens studies hebben dikke mensen meer kans op sommige vormen van kanker en artritis.
Stienstra's publicatie verschijnt binnenkort in Endocrinology.
Resource, 13 maart 2007.