|
| |
|
| |
|
|
|
Opgepoetst | 12-1-2020
Hoe ongezond is dat overmatige eten tijdens de feestdagen?
Eten. Heel veel eten. Het hoort onlosmakelijk bij deze donkere dagen, hoewel we allemaal weten dat het niet goed voor ons is. Maar waarom doen we het dan? En wat zijn de biomedische gevolgen van zo'n overdaad aan snoeiharde kilocalorieen?
Prof. Michael Muller, afdeling Humane Voeding van Wageningen Universiteit:
"Op de waaromvraag heb ik als moleculair onderzoeker geen afdoende antwoord. Het is historisch gegroeid, zou ik zeggen. In Duitsland, waar ik vandaan kom, had je vanouds rond de kerstdagen feesten met overvloedig eten. Die periode van eten werd in het verleden overigens wel voorafgegaan van enkele weken waarin mensen juist weinig aten, en zichzelf matigden.
Ongeveer zoals dat ook in de periode voor het carnaval gebruikelijk was, of in de Islam nog steeds gebeurt voor het suikerfeest, tijdens de ramadan. Mensen legden geld apart, en gaven dat tijdens de feesten uit aan voedsel.
In de westerse cultuur is die periode van ontzegging echter in onbruik geraakt. Helaas in ongebruik geraakt, moet ik eigenlijk zeggen.
Ons lichaam is berekend op voedselschaarste, niet op een overvloed aan voedsel. Kijk maar naar onze darmen. Ze zijn lang, en gemaakt om laagcalorische materialen te verteren en daar zoveel mogelijk voedingswaarde uit te persen.
Mensen zijn gemaakt om letterlijk te eten alsof ons leven ervan afhangt, maar we leven nu in een maatschappij waarin een geoliede voedingsindustrie ons voorziet van een continue toevoer van voedsel. Van voedsel bovendien dat bol staat van de calorieen en waarvoor we helemaal niet zulke lange darmen nodig hebben.
Eeuwen geleden konden we het ons niet permitteren om elke dag zoveel te eten als we wilden, maar voor de moderne mens is het normaal om meer te eten dan goed voor hem is. Tijdens de feestdagen doet hij daar nog een schepje bovenop.
Als we veel eten, stijgt in eerste instantie de suikerspiegel in het bloed, maar die stijging gaat gepaard met een verhoogde aanmaak van het hormoon insuline. Dat zorgt ervoor dat onze lever en spieren die suikers opslaan, en daardoor ontstaat er een dipje in de suikerspiegel. Daardoor worden we loom.
Tijdens uitgebreide maaltijden is dat het moment waarop we zoete desserts of koffie met chocolade op tafel zetten. Ons lichaam maakt ons wijs dat we wel weer wat extra calorietjes kunnen gebruiken.
Is dat vele eten slecht voor de gezondheid? Nou, nee. Een paar keer uit de band springen heeft niet zoveel consequenties.
Wat slecht voor de gezondheid is, is dat we het hele jaar door teveel eten. De mens is ontworpen voor een levensduur van dertig, veertig jaar. Voor je veertigste zal je gezondheid niet lijden onder overgewicht, extreme gevallen daargelaten.
Maar daarna, als de extra jaren beginnen die onze technologie je geven, dan gaat het overgewicht drukken op de gezondheid. Wordt je lichaam ongevoelig voor insuline, en ontwikkel je diabetes-2, dan ben je voor de resterende dertig, veertig jaar van je leven aangewezen op medicijnen om je bloedsuiker in toom te houden."
Weekblad voor Wageningen UR, 16 december 2004.