Deze website gebruikt cookies. Als je wilt weten wat dat zijn, en wat voor consequenties dat heeft, klik dan hier. Als je niets van die cookies moet hebben, klik dan hier.

Opgepoetst | 6-10-2019

Moleculaire pomp maakt Botrytis cinerea resistent voor bestrijdingsmiddelen

Als de schimmel Botrytis cinerea, 'de schrik van de glastuinbouw', resistent wordt voor bestrijdingsmiddelen, maakt hij extra veel moleculaire pompjes aan die de bestrijdingsmiddelen naar buiten pompen voordat ze schade veroorzaken. En als Botrytis cinerea dankzij zijn pompjes resistent is tegen het ene middel, is het meteen opgewassen tegen zo'n honderd andere middelen, ontdekte de Japanse plantenwetenschapper Keisuke Hayashi.

Keisuke Hayashi kwam naar Wageningen omdat zijn werkgever, het Japanse Ube Industries, een nieuw middel tegen Botrytis cinerea had ontwikkeld en meer wilde weten over de kans op resistentie ertegen. Hayashi's begeleider, dr Maarten de Waard van de leerstoelgroep Fytopathologie van Wageningen Universiteit, had zo'n vijf jaar geleden de theorie ontwikkeld dat resistenties in ziekteverwekkers in planten worden veroorzaakt door een verhoogde aanmaak van moleculaire pompjes, de ABC-transporters.

Hetzelfde mechanisme gebruiken kankercellen die resistent worden tegen medicijnen.

"We weten uit de praktijk dat het resistent worden van populaties snel kan gaan", zegt De Waard. "Meestal krijgen mutanten in de populatie dan de overhand." Die mutanten hebben extra exemplaren van het gen dat de aanmaak van de pompen regelt, of ze hebben een overactieve genetische schakelaar, die ervoor zorgt dat het gen voor de pomp altijd op volle toeren draait, is de theorie.

"Hayashi's onderzoek heeft bewezen dat die theorie klopt", zegt De Waard. "Hij heeft dertien genen voor de pompen gevonden. Met die kennis kon hij Botrytis cinerea-mutanten met extra pompgenen maken - en die bleken inderdaad resistent te zijn."

Hayashi kan niet vertellen hoe groot de kans is dat de mutanten ook in de praktijk van de tuinbouw ontstaan. Vervolgonderzoek in die richting begint binnenkort, vertelt De Waard.

Keisuke Hayashi promoveerde op 20 oktober aan Wageningen Universiteit bij prof. Pierre de Wit, hoogleraar Fytopathologie.

_{Weekblad voor Wageningen UR, 30 oktober 2003.}

_{Gemaakt in Kladblok. WordPress is voor mietjes.}