|
| |
|
| |
|
|
|
Opgepoetst | 26-4-2019
Dossier Biotine
Een vitamine voor nagels, huid en haren
In deze rubriek besteedt De Medische Voet aandacht aan voeding en voedingsbestanddelen die bijdragen aan het gezond houden van de huid en de nagels. Deze keer is het onderwerp biotine, een B-vitamine die de nagels sterker en gezonder kan maken. Al kan het wel even duren voordat het positieve effect zichtbaar wordt...
Biotine is een B-vitamine (vitamine B8, om precies te zijn), en net als de andere B-vitamines is biotine nodig voor de werking van enzymen. In het geval van biotine hebben cellen de vitamine nodig voor de werking van een aantal carboxylases. Sommige van die enzymen spelen een rol bij het omzetten van koolhydraten in energie, andere bij de stofwisseling van vetten, en weer andere bij het opbouwen van eiwitten.
Biotine is een belangrijke vitamine. Bij een tekort aan biotine loopt de energievoorziening van het lichaam in het honderd en hapert de aanmaak van huidweefsel, nagels en haren, en kan het lichaam niet meer goed essentiële hormonen als insuline en het groeihormoon IGF-1 aanmaken. Bovendien verliezen de cellen de mogelijkheid om nog op die hormonen te reageren.
Weinig over bekend
Toch is er niet zoveel over biotine bekend als over de andere B-vitamines. Dat komt omdat een tekort aan biotine bij mensen zeldzaam is. Bacteriën in de darm maken bij gezonde mensen voldoende biotine aan, en bovendien zit biotine in ruime hoeveelheden in voedingsmiddelen als eieren, noten, sojaproducten, pinda's en melk.
Door het gebrek aan gegevens waagt de Nederlandse Gezondheidsraad zich niet aan aanbevelingen voor de dagelijkse inname van biotine. De Raad vermoedt dat bij een inname van 40 microgram van de vitamine per dag de kans op een tekort nihil is. Dat is dan ook de geschatte adequate dagelijkse inname voor biotine. Het is niet moeilijk om aan die hoeveelheid te geraken. In een heel ei, dus inclusief de dooier, zit ongeveer 100 microgram biotine, in een handje noten 80 microgram.
Tekort
Desondanks zijn er omstandigheden waarbij een tekort aan biotine kan ontstaan. Tijdens een normale zwangerschap circuleert er bijvoorbeeld bij ongeveer de helft van de vrouwen te weinig biotine in het lichaam,[1] terwijl er ook aanwijzingen zijn dat anti-epilepsiemedicijnen als valproinezuur[2], of ongezonde gewoonten als roken[3] en teveel alcohol[4] een tekort aan biotine in de hand kan ontstaan.
Een andere factor is het consumeren van grote hoeveelheden rauw en onverhit eiwit van eieren.[5] Daarin zit het eiwit avidine, dat biotine uitschakelt. Bij koken of bakken valt avidine uit elkaar.
De meest serieuze biotinetekorten vinden artsen echter bij mensen die door een genetische afwijking geen biotine kunnen opnemen, of bij patiënten die worden behandeld met antibiotica en tegelijkertijd langdurig worden gevoed met synthetische voeding zonder de vitamine.
Als onderzoekers in laboratoria bij jonge proefdieren langdurig een tekort aan biotine veroorzaken, ontstaan op jonge leeftijd groeiachterstanden. Die zijn in ieder geval gedeeltelijk het gevolg van het teruglopen van de concentratie van groeihormonen als IGF-1.[6] De meest veelvuldig gedocumenteerde symptomen bij volwassen dieren zijn haaruitval, eczeem en het broos worden van de nagels. Die symptomen zijn de reden dat Duitse wetenschappers biotine ook wel aanduiden als ‘vitamine H'. De H staat voor Haar und Haut.
Huid
Die effecten doen zich ook voor bij mensen die te weinig biotine binnenkrijgen. Dermatologen zien bij hen de rode en schilferige eczeemplekken vaak bij lichaamsopeningen, en ontdekken bij uitstrijkjes op de getroffen plaatsen opvallend vaak Candida albicans.[8] Suppletie met enkele milligrammen biotine per dag - in doseringen die de adequate dagelijks inname met een factor honderd of meer kunnen overtreffen - heft de symptomen op.
Het effect van het toedienen van supplementen met biotine op de huid van mensen zonder genetische afwijking en met een min of meer normaal voedingspatroon is nauwelijks bestudeerd. Wel hebben Japanse onderzoekers in 1998 laten zien dat biotine door de huid kan doordringen, en beter wordt opgenomen door eczeemplekken dan door gezonde huid.[9]
Hoewel dat onderzoek niet aantoont dat de huid daardoor daadwerkelijk verbetert, heeft de kosmetische industrie zich door dat onderzoek laten inspireren om biotine aan allerlei lotions, shampoos en andere verzorgende producten toe te voegen.
Haar
Datzelfde geldt ook voor het gebruik van biotine tegen haaruitval. Hoewel ook die producten zich in een zekere populariteit mogen verheugen, is er geen onderzoek waaruit blijkt dat suppletie met biotine haaruitval bij normale mensen tegengaat.[10] Er is overigens ook geen onderzoek waaruit blijkt dat suppletie met biotine bij normale mensen geen effect op haren en huid heeft. Het is gewoon nooit onderzocht.
Nagels
Meer wetenschappelijke onderbouwing is er voor het gebruik van supplementen met biotine om nagels sterker en gezonder te maken. Al in 1960 publiceerde de chemicus Erich Weirich een kleine studie, waarin hij vijf vrouwen gedurende 40 dagen een megadosis van 120 milligram biotine per dag gaf.[11] De vrouwen kwamen in hun werk in contact met agressieve stoffen, en daardoor werden hun nagels dof, broos en scheurden ze af.
Suppletie met biotine liet de snelheid waarmee de nagels groeiden toenemen met 20 procent, en maakte de nagels sterker en gezonder. Ze gingen weer glanzen, braken niet meer af en scheurden ook niet meer.
In de jaren tachtig van de vorige eeuw deden Zwitserse onderzoekers Weirichs onderzoek nog eens dunnetjes over.[12] Ze gaven vrouwen met broze nagels een half jaar lang elke dag 2,5 milligram biotine. Die dosis maakte de nagels dikker en sterker. De onderzoekers zagen dat de nagels na de suppletieperiode minder makkelijk scheurden.
Uit onderzoek uit de jaren negentig van de vorige eeuw is inmiddels wel duidelijk geworden dat biotinesupplementen veel tijd nodig hebben om aan te slaan. Het duurt minstens twee maanden voordat de positieve effecten zichtbaar worden, en soms zelfs bijna acht maanden. Bovendien werkt biotine niet bij iedereen. In een Amerikaanse studie verbeterde een half jaar biotinesuppletie bij 63 procent van de proefpersonen de gezondheid van de nagels - en bij de overige 37 procent niet.[13]
Niet giftig
De oplettende lezer zal hebben opgemerkt dat de doses die kennelijk nodig zijn om de nagels sterker en gezonder te maken vele malen hoger zijn dan de adequate inname van 40 microgram per dag. Er zijn echter geen aanwijzingen zijn dat zulke hoge doses nadelige effecten hebben op de gezondheid.
Referenties
1. Mock DM, Quirk JG, Mock NI. Marginal biotin deficiency during normal pregnancy. Am J Clin Nutr. 2002;75(2):295–299.
2. Schulpis KH, Karikas GA, Tjamouranis J, Regoutas S, Tsakiris S. Low serum biotinidase activity in children with valproic acid monotherapy. Epilepsia. 2001;42(10):1359-62.
3. Zempleni J1, Hassan YI, Wijeratne SS. Biotin and biotinidase deficiency. Expert Rev Endocrinol Metab. 2008 Nov 1;3(6):715-24.
4. Said HM, Sharifian A, Bagherzadeh A, Mock D. Chronic ethanol feeding and acute ethanol exposure in vitro: effect on intestinal transport of biotin. Am J Clin Nutr. 1990 Dec;52(6):1083-6.
5. Eakin RE, McKinley WA, Williams RJ. Egg-white injury in chicks and its relationship to a deficiency of vitamin H (biotin). Science. 1940 Sep 6;92(2384):224-5.
6. Baez-Saldana A, Gutierrez-Ospina G, Chimal-Monroy J, Fernandez-Mejia C, Saavedra R. Biotin deficiency in mice is associated with decreased serum availability of insulin-like growth factor-I. Eur J Nutr. 2009 Apr;48(3):137-44.
7. Frigg M, Schulze J, Volker L. [Clinical study on the effect of biotin on skin conditions in dogs.] Artikel in het Duits. Schweiz Arch Tierheilkd. 1989;131(10):621-5.
8. Mock DM. Skin manifestations of biotin deficiency. Semin Dermatol. 1991 Dec;10(4):296-302.
9. Makino Y, Osada K, Sone H, Sugiyama K, Komai M, Ito M, Tsunoda K, Furukawa Y. Percutaneous absorption of biotin in healthy subjects and in atopic dermatitis patients. J Nutr Sci Vitaminol (Tokyo). 1999 Jun;45(3):347-52.
10. Patel DP, Swink SM, Castelo-Soccio L. A Review of the Use of Biotin for Hair Loss. Skin Appendage Disord. 2017 Aug;3(3):166-9.
11. Weirich EG. [Studies on the onychogenic effect of biotin]. Artikel in het Duits. Arch Klin Exp Dermatol. 1960;211:381-9.
12. Floersheim GL. [Treatment of brittle fingernails with biotin]. Artikel in het Duits. Z Hautkr. 1989 Jan 15;64(1):41-8.
13. Hochman LG, Scher RK, Meyerson MS. Brittle nails: response to daily biotin supplementation. Cutis. 1993 Apr;51(4):303-5.
De Medische Voet, december 2017.