Deze website gebruikt cookies. Als je wilt weten wat dat zijn, en wat voor consequenties dat heeft, klik dan hier. Als je niets van die cookies moet hebben, klik dan hier.

Opgepoetst | 5-12-2018

Allergie-explosie lijkt voorbij

Het percentage mensen met een allergische aandoening stijgt niet langer, vertellen recente studies. Sommige van die onderzoeken constateren zelfs een geringe daling van het voorkomen van allergische aandoeningen. Misschien komt dat omdat we intelligenter met allergieen omgaan, zegt de Wageningse hoogleraar prof. Huub Savelkoul. Maar misschien is er meer aan de hand.

^{Naar het eerste deel van dit artikel >>>}

Pinda's
Het is vloeken in de medische kerk, vindt dr. Scott Sicherer, verbonden aan het Mount Sinai School of Medicine in New York en auteur van overzichtsartikelen over allergie. 'We hebben studies in de VS en het eiland Wight die bewijzen dat het aantal mensen met een pinda-allergie de afgelopen tien jaar is verdubbeld', zegt hij. 'We hebben objectieve tests die reacties op allergenen vaststellen, en volgens studies in de VS neemt het aantal mensen dat positief scoort op die tests gewoon toe. Dat heeft niets met toegenomen aandacht te maken.'

Savelkoul ziet dat iets anders. 'Jaarlijks gaan er in Nederland een of twee mensen dood door een heftige allergische reactie op pinda's. In de VS zijn dat er zestig. Het zijn vaak astmatische patienten, die ook nog allergisch voor pinda's zijn, en overlijden door een anafylactische shock. Die getallen blijven constant. Ze zijn gedurende de laatste decennia niet toegenomen. Wat je in die periode van scherpe toename in allergie wel duidelijk ziet toenemen zijn de wat mildere aandoeningen aan de luchtwegen. Daar zit de sterkste groei.'

De statistieken meten misschien een veranderende grens tussen aan de ene kant wat we als ziekte zien, en aan de andere kant wat niet meer, is veranderd.

Deden de generaties voor ons niet moeilijk over een beetje niezen en een verhoogde activiteit van slijmvliezen, tegenwoordig rennen we naar de dokter. We stellen meer eisen aan onze gezondheid dan vroeger. We zijn verwend.

'We denken dat we onze gezondheid kunnen kopen', zegt Savelkoul. 'Dat is een trend. Daarom zijn er zoveel sanodomes, kuuroorden en spa's. Daarom zie je ook activiteit rond cosmetic foods. Er is een overlap tussen die maatschappelijke tendens en de toename in allergie die je hebt gezien. Maar ik denk eerlijk gezegd niet dat je daarmee het allergieverschijnsel helemaal kunt wegverklaren.'

Desondanks, zolang niet duidelijk is wat er nou precies aan de hand is, staat Savelkoul huiverig tegenover grootschalige ingrepen die de 'allergie-explosie' moeten indammen. Het vervangen van berken en gras door genetisch gemodificeerde, maar allergeenvrij varianten, het morrelen aan de genen van katten om ze hypoallergeen te maken, Savelkoul moet er niets van hebben.

'Ik zie het nut van die maatregelen ook niet. Als je het ene eiwit weghaalt, dan word je wel allergisch voor het andere. Er zijn zo verschrikkelijk veel eiwitten waarvoor je allergisch kunt worden.'

Leefstijl
De proeven die het Wageningse onderzoeksinstituut Plant Research International (PRI) doet met hypo-allergene appels vallen onder een andere noemer, beklemtoont de hoogleraar. 'Die moet je zien als een proof of principle. Uit het werk van PRI blijkt dat er iets van achttien genen betrokken zijn bij het maken van het eiwitje in appels waar mensen allergisch voor zijn. We willen weten hoeveel daarvan we moeten uitschakelen om een hypo-allergene appel te maken. Houd je dan nog wel een appel over? Kan uiteindelijk iemand die allergisch is voor precies het uitgeschakelde eiwit in deze appel, die appel veilig eten?'

Het onderzoek dat op korte termijn wel relevante inzichten voor mensen met allergie oplevert is het levensstijlonderzoek dat Savelkouls Wageningse Allergieconsortium nu uitvoert onder mensen met een verhoogd risico op allergie.

'Hun immuunsysteem maakt antistoffen tegen allergenen, maar ze zijn nog niet allergisch. Wat bepaalt wie van hen een allergie krijgt en wie niet? Dat lijkt toch de manier van leven te zijn. We zoeken naar de combinaties van leefstijlfactoren die het meest beschermen.'

Toch goedaardige bacterien of spoelwormen slikken? Savelkoul antwoordt ontkennend. 'Gewoon verstandig eten, zorgen voor voldoende slaap en lichaamsbeweging. Dat zou toch moeten helpen.'

_{Weekblad voor Wageningen UR, 22 september 2005.}

_{Gemaakt in Kladblok. WordPress is voor mietjes.}