|
| |
|
| |
|
|
|
Opgepoetst | 12-8-2019
Aardappelaaltje Globodera rostochiensis weet wel raad met celwanden
"Vroeger dachten onderzoekers dat er geen enkele diersoort zelf in staat was celwanden af te breken", zegt dr Herman Popeijus. "Ook koeien, geiten en schapen niet. Die hebben daar hun micro-organismen voor nodig. Maar die gedachte is achterhaald. De aaltjes die ik heb bestudeerd kunnen het wel." Popeijus promoveerde verleden week op een onderzoek naar de enzymen waarmee het aaltje Globodera rostochiensis aardappels binnendringt.
Globodera berokkent de aardappelteelt veel schade. Om die reden bestuderen nematologen het organisme intensief.
"Globodera rostochiensis heeft een stekel waarmee hij minuscule gaatjes in de plant maakt", zegt Popeijus. "Vroeger namen onderzoekers aan dat het dier zich daarmee een weg in de wortel hakt. Dat bleek enkele jaren geleden anders te liggen. Toen ontdekte mijn copromotor, dr Geert Smant, dat het aaltje met z'n holle stekel enzymen in de plant spuit die cellulose afbreken. Daardoor werden de celwanden, die vooral uit cellulose bestaan, week en kon Globodera makkelijker in de cellen van de wortel binnendringen."
Smants ontdekking kon echter nog niet helemaal verklaren hoe Globodera rostochiensis zich door aardappels heen bewoog. In de celwanden zitten immers niet alleen cellulose, maar ook pectine. Pectine vind je in het weefsel tussen celwanden in. Pectine houdt de cellen als het ware bij elkaar. Maar ook met onderdeel van de celwand heeft het aaltje geen moeite, ontdekte Popeijus.
Globodera dankt dat vermoegen aan een enzym waarvan we niet bekend was dat dieren het konden aanmaken - een pectaatlyase dat wel raad weet met pectines. Die ontdekking leidde onder meer tot een publicatie in Nature.
Herman Popeijus promoveerde op 23 september aan Wageningen Unversiteit bij prof. Jan Bakker, hoogleraar Nematologie.
Weekblad voor Wageningen UR, 3 oktober 2002.